Σκοπός της Σχολικής Βιβλιοθήκης, σύμφωνα με το θεσμικό και οργανωτικό πλαίσιο των Σ.Β. είναι να συμβάλλει ενεργά:
Στην αποκωδικοποίηση των πληροφοριών, που σήμερα παρέχονται με καταιγιστικούς ρυθμούς.
Στην ενσωμάτωση εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για την διεύρυνση των δυνατοτήτων των μαθητών.
Στην προσπάθεια του σχολείου να διαμορφώσει πολίτες για την σύγχρονη κοινωνία.
Στην προώθηση της αλλαγής του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος και της αναμόρφωσης των Προγραμμάτων Σπουδών.
Επιπλέον, σύμφωνα και με το Μανιφέστο της UNESCO, το οποίο έχει επικυρωθεί και από τη χώρα μας, η Σχολική Βιβλιοθήκη έχει ως στόχο τη διακήρυξη της αρχής ότι η ελευθερία έκφρασης και η πρόσβαση στην πληροφόρηση είναι ουσιαστική για τη δημιουργία αποτελεσματικών και υπεύθυνων πολιτών και για τη συμμετοχή τους σε μια δημοκρατική πολιτεία.
Όλα όσα προαναφέρθηκαν, όμως, παραμένουν ακόμη σε μεγάλο βαθμό ευγενείς πόθοι, καθώς στην πράξη οι Σχολικές Βιβλιοθήκες καλούνται να ενταχθούν και να λειτουργήσουν σε ένα δασκαλοκεντρικό και αρτηριοσκληρωτικό εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο μαστίζεται από βαθειά κρίση, καθώς υπόκειται στην πίεση των συνεχών μεταρρυθμιστικών αλλαγών. Η μάθηση δεν είναι πια αγαθό, αλλά μέσο για επαγγελματική καταξίωση και κοινωνική αποκατάσταση με την είσοδο σε μια πανεπιστημιακή σχολή υψηλής ζήτησης. Η «τραπεζική» αυτή «αντίληψη» της εκπαίδευσης κατά τον Φρέυρε, όπου οι μαθητές «αποταμιεύουν τις καταθέσεις του δασκάλου», αδρανοποιεί τους μαθητές και τους στερεί τη χαρά της δημιουργικής μάθησης.
Παράλληλα, η έκρηξη των πληροφοριών που διαδίδονται με το διαδίκτυο και το πλήθος των νέων μεθόδων και μέσων έρευνας, μας κάνουν να συνειδητοποιήσουμε ότι η αποτελεσματική και χρήσιμη γνώση στην οποία αποβλέπει η πολυπολιτισμική μας κοινωνία μπορεί να κατακτηθεί μόνο μέσα από μια διαθεματική προσέγγιση και διαχείρισή της στα πλαίσια της «δια βίου» εκπαίδευσης. Συνεπώς, η Σχολική Βιβλιοθήκη, με τη δημιουργική συνεργασία του υπευθύνου της με όλα τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας μπορεί να παρέμβει ώστε:
1) Οι μαθητές: α. να ανακαλύψουν τη συνεργατική μάθηση και να μάθουν εύκολα και δημιουργικά, μετασχηματίζοντας τις πληροφορίες σε γνώση, μέσα από ένα διαθεματικό μάθημα στη βιβλιοθήκη, β. να καλλιεργήσουν τα προσωπικά τους ενδιαφέροντα και να επικοινωνήσουν μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων που στηρίζονται από τη βιβλιοθήκη με συνομηλίκους τους, γ. να μάθουν ευχάριστα και βιωματικά παρακολουθώντας στα πλαίσια ενός μαθήματος στη βιβλιοθήκη την προβολή ενός εκ/κου DVD.
2) Οι εκπαιδευτικοί: α. να απαλλαχθούν από το ρόλο του παντογνώστη αξιολογητή και να πλησιάσουν περισσότερο τους μαθητές τους, υιοθετώντας το ρόλο του καθοδηγητή που μαθαίνει τους μαθητές τους «πώς να μαθαίνουν» ακολουθώντας τα ενδιαφέροντά τους, β. να αυξήσουν τη βιωματικότητα του μαθήματός τους με τη χρήση των πολυμέσων, του εκπαιδευτικού λογισμικού και του οπτικοακουστικού υλικού που διαθέτει η βιβλιοθήκη.
3) Το εκπαιδευτικό σύστημα: να αναμορφώσει το αναλυτικό πρόγραμμα μαθημάτων, προωθώντας, με την δυναμική ένταξη της Σχολικής Βιβλιοθήκης στην εκπαιδευτική πράξη, τη διαθεματική προσέγγιση της γνώσης στην οποία στοχεύει και η νέα εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.
4) Το σχολείο: να ασκήσει έναν πολύπλευρο πολιτιστικό και παιδευτικό ρόλο στην ευρύτερη κοινότητα.
Θέλοντας να περάσει από τη θεωρία στην πράξη, η Σχολική Βιβλιοθήκη του 2ου ΕΠΑΛ Τρικάλων οργανώνει και προσφέρει στην εκπαιδευτική κοινότητα του νομού μας μια σειρά από Εκπαιδευτικά Προγράμματα που στον πυρήνα τους εμπεριέχουν τον «πολιτισμό της εικόνας». Ο πολιτισμός της εικόνας είναι κυρίαρχος στις μέρες μας. Στην αποκωδικοποίηση και ερμηνεία του ουσιαστική είναι η παρέμβαση του δημιουργικού δασκάλου: η επιλογή ταινιών με κριτήρια επιστημονικά, παιδαγωγικά, καλλιτεχνικά σηματοδοτεί την ουσία της εκπαίδευσης-παιδείας σε ιδέες και περιεχόμενο αλλά και την αισθητική της με βάση την εικόνα και τη φωτογραφία. Εξάλλου, αυτοί ακριβώς οι εναλλακτικοί τρόποι μάθησης και διαμόρφωσης του αξιακού συστήματος των μαθητών/μαθητριών μας, με την κριτική προσέγγιση προβολών, το διάλογο, τη σύγκρουση που ακολουθεί το διάλογο, τη σύνθεση, την ανασύνθεση και τέλος την εμπέδωση, θεωρητική και πρακτική, οδηγούν εποπτικά στη συνειδητοποίηση ότι η “κατασκευή εικόνων” από τον άνθρωπο εμπεριέχει την ερμηνεία τους από τους αποδέκτες τους.
Με όλους τους παραπάνω τρόπους και μεθόδους, οι εικόνες ως κώδικας επικοινωνίας αποκωδικοποιούνται και ο κόσμος τους, ο πολιτισμός της εικόνας ανοίγει το σχολείο στην κοινωνία μέσα από τη Σχολική Βιβλιοθήκη. Ο σχεδιασμός και η εκπόνηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων με βασικό εκπαιδευτικό κορμό τις εικόνες και την ερμηνεία τους αποτελούν «δρόμους» οργάνωσης διαθεματικών προσεγγίσεων στη βιβλιοθήκη.
Στο πλαίσιο αυτό και με το ανωτέρω επιστημονικό και παιδαγωγικό σκεπτικό, υλοποιούνται στο χώρο της σχολικής βιβλιοθήκης του 2ου ΕΠΑΛ από την υπεύθυνη καθηγήτρια Αμαλία Κ. Ηλιάδη, Εκπαιδευτικά Προγράμματα για ομάδες 12 μαθητών/τριών με τη συνοδεία του καθηγητή/τριάς τους. Απευθύνονται σε Γυμνάσια και Λύκεια και διαρκούν από τα μέσα Οκτωβρίου του 2010 έως τον Απρίλιο του 2011.
Στόχοι Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων:
γνωστικοί, αξιακοί, κοινωνικοί: απόκτηση γνώσεων, αξιών, δεξιοτήτων κοινωνικοποίησης.
Μεθοδολογία Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων:
μεικτή (σύντομη εισήγηση, κατευθυνόμενος διάλογος, ανταλλαγή απόψεων-συζήτηση, συγκρίσεις, παραλληλισμοί, κριτική προσέγγιση, εναλλαγή εικόνας-λόγου, ομαδοσυνεργατική μέθοδος, εμπέδωση, παραγωγή λόγου, παρουσίαση).
Απαιτούμενα Υλικά εκ μέρους των μαθητών/τριών:
στυλό, τετράδιο εργασίας για σημειώσεις, καταγραφή παρατηρήσεων και τελική κατάθεση εργασιών.
Δηλώσεις συμμετοχής:
φιλόλογος-ιστορικός
Υπεύθυνη Σχολικής Βιβλιοθήκης 2ου Ε.Π.Α.Λ. Τρικάλων
Οικισμός Πύργου-Πυργετού
Σχολική Βιβλιοθήκη
Τηλ. 24310 25299, fax: 24310 37508
Θεματολογία:
1) Η θέση της γυναίκας στη Βυζαντινή κοινωνία μέσα από την τέχνη και τις σχετικές ιστορικές πηγές(για Γυμνάσια και Λύκεια)
2) Ελληνικές Αρχαιότητες στο Μουσείο: η αρχαία ελληνική κοινωνία μέσα από τα υλικά της κατάλοιπα (για Γυμνάσια και Λύκεια)
3) Η ιστορία του βιβλίου και της γραφής (για Γυμνάσια και Λύκεια)
4) Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και η εποχή του (για Λύκεια)
5) Ναζισμός και Ολοκαύτωμα: μια προσέγγιση του ρατσισμού στη σύγχρονη Ευρωπαϊκή Ιστορία(για Λύκεια)
Τυπολογία-Δομή-Στάδια Εκπαιδευτικού προγράμματος:
Α΄Φάση: διάρκεια 3 διδακτικές ώρες: 10.0΄-11.45΄:
1) Σύντομη εισήγηση-εισαγωγή στο θέμα (συγκεκριμένες, οριοθετημένες αναφορές)
2) Προβολή σχετικής ταινίας ή παρουσίαση σε power point με παράλληλο σχολιασμό
3) Σύσταση ομάδων εργασίας (4 ομάδες 3 ατόμων) και «περιήγηση» σε αντίστοιχο εικονογραφικό υλικό με παράλληλη περιγραφή, ανάλυση, ερμηνεία μέσω κατευθυνόμενου διαλόγου και συζήτησης. Εξοικείωση με τον «πολιτισμό της εικόνας μιας άλλης εποχής».
4) Φύλλα εργασίας με παραπομπή σε σχετικούς διαδικτυακούς τόπους και άλλο εκπαιδευτικό υλικό για περαιτέρω έρευνα στο εργαστήριο Η/Υ του σχολείου σας και στο σπίτι(εργασία ατομική και ομαδική).
Β΄ Φάση: διάρκεια 3 διδακτικές ώρες: 10.0΄-11.45΄:
Α) Συνάντηση μετά από παρέλευση 6 περίπου εβδομάδων: «Λύση»- συζήτηση των φύλλων εργασίας κατά ομάδες, απαντήσεις, προτάσεις.
Β) Παραγωγή γραπτού λόγου-συνθετικού κειμένου με συνεργασία των ομάδων (ρυθμιστικός ο ρόλος των εκπροσώπων των ομάδων)
Γ) Παρουσίασή του από τον εκπρόσωπο κάθε ομάδας-Συμπεράσματα.
-Κατάθεση εργασιών στη σχολική βιβλιοθήκη για επεξεργασία τους και εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων για ανατροφοδότηση ανάλογων εκπαιδευτικών προγραμμάτων στο μέλλον.
