Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος τιμά την ποιήτρια Ζωή Καρέλλη
την Κυριακή 23 Μαρτίου 2008,
στο θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών,
ώρα 12 το μεσημέρι (ελεύθερη είσοδος)
Το Κ.Θ.Β.Ε., συνεχίζοντας τα Λογοτεχνικά Πρωινά του, αφιερώνει το τριακοστό πέμπτο Λογοτεχνικό Πρωινό του, την Κυριακή 23 Μαρτίου 2008, στο ποιητικό έργο της Ζωής Καρέλλη. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στις 12 το μεσημέρι, στο Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό.
Η ποιήτρια, θεατρική συγγραφέας, δοκιμιογράφος και μεταφράστρια Ζωή Καρέλλη -καλλιτεχνικό ψευδώνυμο της Χρυσούλας Αργυριάδου, το γένος Πεντζίκη- γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1901. Έκανε σπουδές ξένων γλωσσών και μουσικής και παρακολούθησε μαθήματα φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Για το σύνολο του έργου της τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις. Ήταν η πρώτη γυναίκα που αναγορεύθηκε, το 1982, αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ενώ το 1995 ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της απένειμε το Μετάλλιο του Ταξιάρχη του Φοίνικα της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Η Ζωή Καρέλλη εμφανίστηκε στα γράμματα για πρώτη φορά το 1935, με δημοσιεύσεις στο περιοδικό «Το τρίτο μάτι», ενώ η πρώτη της ποιητική συλλογή, Πορεία, εκδόθηκε πέντε χρόνια αργότερα.
Η πορεία της στην ποίηση συνεχίστηκε με τα έργα Η εποχή του Θανάτου (1948), Φαντασία του χρόνου (1949), Της μοναξιάς και της έπαρσης (1951), Χαλκογραφίες και εικονίσματα (1952), Το πλοίο (1955), Κασσάνδρα και άλλα ποιήματα (1955), Παραμύθια του κήπου (1955), Αντιθέσεις (1957), Ο καθρέφτης του μεσονυχτίου (1958), Το σταυροδρόμι (1973) και Ημερολόγιο / 1955 – 1973 (1973). Το σύνολο του ποιητικού της έργου εκδόθηκε το 1973, σε συλλογή δύο τόμων.
Η θεατρική της παραγωγή μετρά τέσσερα έργα: Ο διάβολος και η έβδομη εντολή (1959), Ικέτιδες (1962), Σιμωνίς Βασιλόπαις του Βυζαντίου (1965) και Ορέστης (1971). Τα δύο τελευταία έχουν ανέβει από το Κ.Θ.Β.Ε. το 1966 και το 1976, αντίστοιχα. Έγραψε, επίσης, κριτικές μελέτες και δοκίμια, το σύνολο των οποίων εκδόθηκε, το 1982 με τον τίτλο Παρατηρήσεις και το 1994 με τον τίτλο Παρατηρήσεις, Β΄. Τέλος, μετέφρασε έργα του Τ. Σ. Ελιοτ.
Για την προσφορά της στα ελληνικά γράμματα τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης το 1956 και το 1974, με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών «Κ. Ουράνη» το 1978, αλλά και με το βραβείο του Υπουργείου Παιδείας της Γαλλίας «Palmes Academiques», το 1981. Το 1988 αναγορεύθηκε επίτιμη διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Επί σειρά ετών διετέλεσε μέλος της καλλιτεχνικής επιτροπής του ΚΘΒΕ, ενώ ήταν επίσης μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών και της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών της Θεσσαλονίκης.
Πέθανε στη Θεσσαλονίκη το 1998.
Σκέψεις της Ζωής Καρέλλη για τον ποιητικό λόγο:
Τι μπορεί να εκφράσει, να πει ο ποιητής προσπαθώντας να γράψει μια εισαγωγή στο έργο του; Εξηγήσεις, όταν τόσα εξηγούνται ή γίνεται προσπάθεια να εξηγηθούν, να σχολιαστούν και το μυστήριο της ύπαρξης απομένει. Και η ποίηση, πιστεύω πως είναι, τελικά, ένα μυστήριο, όχι μόνο αισθητικό γεγονός αλλά και υπαρκτική κίνηση. Φαινόμενο της ανθρώπινης έκφρασης.
Τι έκανε, τι οδήγησε τον άνθρωπο να δημιουργήσει τον ποιητικό λόγο; Αφού υπάρχει ο πεζός, πλούσιος, σαφής, άνετος, γιατί αυτό το είδος της ομιλίας, με ιδιαίτερους νόμους και κανόνες; Σε όποιαν άλλη καλλιτεχνική εκδήλωση δεν παρατηρείται τούτο το διφυές, δεν υπάρχει μια τέτοια διαφορά.
Εξήγηση λοιπόν, ας πούμε, όσον αφορά και στην ουσία και στην τεχνική της ποίησης, όταν σε επίμετρο, στην κρίσιμη εποχή μας δημιουργούνται και νέες σχέσεις και ανταποκρίσεις στη διάρθρωση του ποιητικού λόγου, ακόμα και η πειθαρχία που μπορεί ν’ αποδώσει πιο σωστά το ουσιώδες ή το βαθύτερο νόημα. Ακοή και υπακοή στο ρυθμό, αίσθημά του βαθύτερο...
Λογοτεχνική επιμέλεια: Ρούλα Αλαβέρα
Σκηνοθετική επιμέλεια: Νίκος Ναουμίδης
Οργάνωση παραγωγής: Ιωάννα Λιάκου.
Διαβάζουν οι ηθοποιοί του Κ.Θ.Β.Ε. (με αλφαβητική σειρά):
Κορίνα Βασιλοπούλου,
Ιφιγένεια Δεληγιαννίδη,
Κυριακή Ρωμανού,
Βασίλης Σπυρόπουλος,
Στράτος Τζώρτζογλου.
Χορηγοί επικοινωνίας: ΕΡΤ ΑΕ, ΕΡΤ3
Με την υποστήριξη: TV 100 FM 100
την Κυριακή 23 Μαρτίου 2008,
στο θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών,
ώρα 12 το μεσημέρι (ελεύθερη είσοδος)
Το Κ.Θ.Β.Ε., συνεχίζοντας τα Λογοτεχνικά Πρωινά του, αφιερώνει το τριακοστό πέμπτο Λογοτεχνικό Πρωινό του, την Κυριακή 23 Μαρτίου 2008, στο ποιητικό έργο της Ζωής Καρέλλη. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στις 12 το μεσημέρι, στο Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό.
Η ποιήτρια, θεατρική συγγραφέας, δοκιμιογράφος και μεταφράστρια Ζωή Καρέλλη -καλλιτεχνικό ψευδώνυμο της Χρυσούλας Αργυριάδου, το γένος Πεντζίκη- γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1901. Έκανε σπουδές ξένων γλωσσών και μουσικής και παρακολούθησε μαθήματα φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Για το σύνολο του έργου της τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις. Ήταν η πρώτη γυναίκα που αναγορεύθηκε, το 1982, αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ενώ το 1995 ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της απένειμε το Μετάλλιο του Ταξιάρχη του Φοίνικα της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Η Ζωή Καρέλλη εμφανίστηκε στα γράμματα για πρώτη φορά το 1935, με δημοσιεύσεις στο περιοδικό «Το τρίτο μάτι», ενώ η πρώτη της ποιητική συλλογή, Πορεία, εκδόθηκε πέντε χρόνια αργότερα.
Η πορεία της στην ποίηση συνεχίστηκε με τα έργα Η εποχή του Θανάτου (1948), Φαντασία του χρόνου (1949), Της μοναξιάς και της έπαρσης (1951), Χαλκογραφίες και εικονίσματα (1952), Το πλοίο (1955), Κασσάνδρα και άλλα ποιήματα (1955), Παραμύθια του κήπου (1955), Αντιθέσεις (1957), Ο καθρέφτης του μεσονυχτίου (1958), Το σταυροδρόμι (1973) και Ημερολόγιο / 1955 – 1973 (1973). Το σύνολο του ποιητικού της έργου εκδόθηκε το 1973, σε συλλογή δύο τόμων.
Η θεατρική της παραγωγή μετρά τέσσερα έργα: Ο διάβολος και η έβδομη εντολή (1959), Ικέτιδες (1962), Σιμωνίς Βασιλόπαις του Βυζαντίου (1965) και Ορέστης (1971). Τα δύο τελευταία έχουν ανέβει από το Κ.Θ.Β.Ε. το 1966 και το 1976, αντίστοιχα. Έγραψε, επίσης, κριτικές μελέτες και δοκίμια, το σύνολο των οποίων εκδόθηκε, το 1982 με τον τίτλο Παρατηρήσεις και το 1994 με τον τίτλο Παρατηρήσεις, Β΄. Τέλος, μετέφρασε έργα του Τ. Σ. Ελιοτ.
Για την προσφορά της στα ελληνικά γράμματα τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης το 1956 και το 1974, με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών «Κ. Ουράνη» το 1978, αλλά και με το βραβείο του Υπουργείου Παιδείας της Γαλλίας «Palmes Academiques», το 1981. Το 1988 αναγορεύθηκε επίτιμη διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Επί σειρά ετών διετέλεσε μέλος της καλλιτεχνικής επιτροπής του ΚΘΒΕ, ενώ ήταν επίσης μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών και της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών της Θεσσαλονίκης.
Πέθανε στη Θεσσαλονίκη το 1998.
Σκέψεις της Ζωής Καρέλλη για τον ποιητικό λόγο:
Τι μπορεί να εκφράσει, να πει ο ποιητής προσπαθώντας να γράψει μια εισαγωγή στο έργο του; Εξηγήσεις, όταν τόσα εξηγούνται ή γίνεται προσπάθεια να εξηγηθούν, να σχολιαστούν και το μυστήριο της ύπαρξης απομένει. Και η ποίηση, πιστεύω πως είναι, τελικά, ένα μυστήριο, όχι μόνο αισθητικό γεγονός αλλά και υπαρκτική κίνηση. Φαινόμενο της ανθρώπινης έκφρασης.
Τι έκανε, τι οδήγησε τον άνθρωπο να δημιουργήσει τον ποιητικό λόγο; Αφού υπάρχει ο πεζός, πλούσιος, σαφής, άνετος, γιατί αυτό το είδος της ομιλίας, με ιδιαίτερους νόμους και κανόνες; Σε όποιαν άλλη καλλιτεχνική εκδήλωση δεν παρατηρείται τούτο το διφυές, δεν υπάρχει μια τέτοια διαφορά.
Εξήγηση λοιπόν, ας πούμε, όσον αφορά και στην ουσία και στην τεχνική της ποίησης, όταν σε επίμετρο, στην κρίσιμη εποχή μας δημιουργούνται και νέες σχέσεις και ανταποκρίσεις στη διάρθρωση του ποιητικού λόγου, ακόμα και η πειθαρχία που μπορεί ν’ αποδώσει πιο σωστά το ουσιώδες ή το βαθύτερο νόημα. Ακοή και υπακοή στο ρυθμό, αίσθημά του βαθύτερο...
Λογοτεχνική επιμέλεια: Ρούλα Αλαβέρα
Σκηνοθετική επιμέλεια: Νίκος Ναουμίδης
Οργάνωση παραγωγής: Ιωάννα Λιάκου.
Διαβάζουν οι ηθοποιοί του Κ.Θ.Β.Ε. (με αλφαβητική σειρά):
Κορίνα Βασιλοπούλου,
Ιφιγένεια Δεληγιαννίδη,
Κυριακή Ρωμανού,
Βασίλης Σπυρόπουλος,
Στράτος Τζώρτζογλου.
Χορηγοί επικοινωνίας: ΕΡΤ ΑΕ, ΕΡΤ3
Με την υποστήριξη: TV 100 FM 100
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου